Mặt phẳng quỹ đạo của Mặt Trăng và của Trái Đất mỗi năm cắt nhau tại các điểm nút lên và nút xuống của quỹ đạo; và có ít nhất là 2 và nhiều nhất là 5 lần nhật thực xảy ra trong một năm, cũng không thể có nhiều hơn hai lần nhật thực toàn phần trong cùng một Bạn đang xem: Vũ trụ hệ mặt trời và trái đất. Tham khảo thêm các bài giải Địa Lí 10 khác: Lý thuyết Địa Lí 10 bài xích 5: Vũ Trụ. Hệ phương diện Trời cùng Trái Đất. Hệ quả của hoạt động tự xoay quanh trục của Trái Đất Hiển thị nội dung 1. Khaí quát tháo về Vũ Dưới đây là câu hỏi và bài tập trắc nghiệm bài Vũ trụ. Hệ mặt trời và trái đất. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của trái đất Địa lí 10 (P1). Phần này giúp học sinh ôn luyện kiến thức bài học trong chương trình Địa lí lớp 10. 3. Bài mới : Vũ trụ là một khái niệm rất bao la và rộng lớn, nó là một phạm trù mà rất nhiều nhà khoa học nghiên cứu và khám phá. Con người hình thành sau vũ trụ và sử dụng tất cả những điều kiện sống do vũ trụ đem lại như: nước, khơng khí, ánh Giải Bài Tập SGK Địa Lí 10, Bài 5: Vũ Trụ. Hệ Mặt Trời và Trái Đất. Hệ quả của chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất Giải bài tập SBT Địa lý 10 bài 5: Vũ trụ - Hệ mặt trời và Trái đất - Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái đất ; Tóm tắt lý thuyết Địa lý 10 bài 5 ; Trắc nghiệm Địa Lý 10 bài 5: Vũ Trụ. Hệ Mặt Trời và Trái Đất. Các liên kết đến đây; Thay đổi liên quan; Trang đặc biệt; Liên kết thường trực; Thông tin trang; Trích dẫn trang này a1mnH. Khái quát về Vũ Trụ, hệ Mặt Trời, Trái Đất trong hệ Mặt Trời 1. Vũ Trụ Là khoảng không gian vô tận chứa hàng trăm tỉ Thiên Hà. 2. Hệ Mặt Trời Thái Dương Hệ Hệ Mặt Trời là một tập hợp các thiên thể nằm trong Dải Ngân Hà gồm Mặt Trời là định tinh trung tâm Tám hành tinh Thuỷ, Kim, Trái đất, Hoả, Mộc, Thổ, Thiên, Hải Tiểu hành tinh, vệ tinh, sao chổi, bụi khí... 3. Trái Đất trong hệ Mặt Trời Vị trí Là hành tinh thứ ba tính từ Mặt Trời. Khoảng cách trung bình từ Trái đất đến mặt trời là 149,6 tr km. Với khoảng cách trên và sự tự quay làm cho trái đất nhận được của mặt trời một lượng bức xạ phù hợp cho sự sống tồn tại và phát triển. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất 1. Sự luân phiên ngày đêm Do Trái Đất có hình cầu và tự quay quanh trục nên có hiện tượng luân phiên ngày đêm nơi nhận tia nắng là ban ngày, nơi khuất trong tối là ban đêm. 2. Giờ trên Trái Đất và đường chuyển ngày quốc tế Các múi giờ trên Trái Đất Cùng một thời điểm, các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác nhau giờ địa phương giờ Mặt Trời. Giờ địa phương giờ Mặt trời các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác nhau. Giờ quốc tế giờ ở múi giờ số 0 được lấy làm giờ quốc tế hay giờ GMT Chia bề mặt trái đất làm 24 múi giờ, mỗi múi giờ rộng 15 kinh tuyến. Các múi được đánh số từ 0 đến 23. Múi số 0 là múi mà kinh tuyến giữa của nó đi qua đài thiên văn Greenwich, các múi tiếp theo được đánh số theo chiều quay của trái đất. Việt Nam thuộc múi giờ số 7. Đường chuyển ngày quốc tế Kinh tuyến 180o Trên Trái Đất lúc nào cũng có một múi giờ mà ở đó có hai ngày lịch khác nhau, vì vậy phải chọn một đường kinh tuyến làm mốc để đổi ngày Từ Tây sang Đông phải lùi lại một ngày. Từ Đông sang Tây phải cộng thêm một ngày. Người ta quy định lấy kinh tuyến 1800 làm đường chuyển ngày Quốc Tế Sự chuyển ngày khi đi qua kinh tuyến 180o 3. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể Nguyên nhân Do ảnh hưởng của lực Criôlít. Bán cấu Bắc Lệch hướng bên phải so với nơi xuất phát. Bán cầu Nam Lệch hướng bên trái so với nơi xuất phát. Lực Criôlít khối khí, dòng biển, đường đạn. BÀI 5 VŨ TRỤ. HỆ MẶT TRỜI VÀ TRÁI ĐẤT. HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC CỦA TRÁI ĐẤTCó trắc nghiệm - đáp án Link câu trắc nghiệm I. Khái quát về vũ trụ, hệ mặt trời, Trái Đất trong hệ Mặt Trời. 1. Vũ trụ - Là khoảng không gian vô tận chứa hàng các thiên Thiên hà là một tập hợp của rất nhiều thiên thể ngôi sao, hành tinh, vệ tinh, sao chổi... cùng với khí, bụi và bức xạ điện từ- Dải Ngân Hà là thiên hà chứa Mặt Trời và các hành tinh của nó trong đó có Trái Đất. 2. Hệ mặt trời - Hệ Mặt Trời là một tập hợp các thiên thể nằm trong Dải Ngân Hà gồm+ Mặt trời ở trung tâm.+ 8 hành tinh quay xung quanh Mặt Trời tên các hành tinh.+ Các tiểu hành tinh, sao chổi, thiên thạch và các đám bụi khí. 3. Trái Đất trong hệ mặt trời - Vị trí thứ 3 theo thứ tự xa dần mặt Trái Đất có sự sống vì+ Khoảng cách trung bình từ Trái Đất đến Mặt Trời là 149,6 triệu km, khoảng cách này phù hợp.+ Cùng với sự tự quay quanh trục mất 24h giúp Trái Đất nhận được lượng nhiệt và ánh sáng phù hợp với sự Trái Đất có 2 chuyển động chính+ Chuyển động tự quay quanh trục.+ Chuyển động tịnh tiến xung quanh Mặt Trời. II. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Sự luân phiên ngày đêm Do Trái Đất có hình cầu và tự quay quanh trục nên mọi nơi ở bề mặt Trái Đất đều lần lượt được Mặt Trời chiếu sáng rồi lại chìm vào bóng tối, gây nên hiện tượng luân phiên ngày Giờ trên Trái Đất và đường chuyển ngày quốc tế a. Giờ trên Trái Đất - Nguyên nhân do Trái Đất có hình cầu và tự quay quanh trục từ tây sang đông, nên ở cùng một thời điểm ở các kinh tuyến khác nhau sẽ thấy Mặt Trời ở các độ cao khác Giờ địa phương giờ Mặt Trời các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác Chia Trái Đất làm 24 múi giờ, mỗi múi giờ = 15 độ kinh tuyến- Giờ quốc tế Giờ ở múi giờ số 0 được lấy làm giờ quốc tế hay giờ VN thuộc múi giờ số thức tính giờ Tm = To + mTrong đóTm giờ múiTogiờ GMTm số thứ tự của múi giờb. Đường chuyển ngày quốc tế - Đi qua kinh tuyến 180 độ , múi giờ số 12, trên biển Thái Bình Từ tây sang đông kinh tuyến 180 độ phải lùi 1 ngày Từ Đông sang Tây kinh tuyến 180 độ phải cộng thêm 1 ngày. 3. Sự lệch hướng chuyển động của vật thể - Nguyên nhân Do Trái Đất hình cầu và tự quay quanh trụctheo hướng từ tây sang đông với vận tốc dài khác nhau ở các vĩ Lực làm lệch hướng là lực Biểu hiện + Bán cầu Bắc vật chuyển động bị lệch về bên phải.+ Bán cầu Nam vật chuyển động bị lệch về bên Tác động đến sự chuyển động của khối khí, dòng biển, dòng sông, đường đạn bay trên bề mặt Trái Đất…Câu hỏi ôn tậpTrang 19 sgk Địa Lí 10 Quan sát hình trang 19 SGK, nhận xét hình dạng quỹ đạo và hướng chuyển động cùa các hành lời Quỹ đạo chuyển động của các hành tinh là hình clip. Các hành tinh đều chuyển động ngược chiều kim đồng hồ. Câu 1 Vũ trụ là gì? Hệ Mặt Trời là gì? Em có những hiểu biết gì về Trái Đất trong Hệ Mặt Trời?Lời giải - Vũ Trụ là khoảng không gian vô tận chứa các Thiên hà. Thiên hà là một tập hợp các thiên thể, khí, bụi và bốc xa điện tử. Thiên hà chứa Mặt Trời và các hành tinh của nó được gọi là Dải Ngân Hà. - Hệ Mặt Trời là một tập hợp các thiên thể nằm trong Dải Ngân Hà. Hệ Mặt Trời gồm có Mặt Trời nàm ở trung tâm và các thiên thể quay xung quanh đó là các hành tinh, tiểu hành tinh, vệ tinh, sao chổi, thiên thạch và các đám bụi khí. Hệ Mặt Trời có tám hành tinh Thuỷ tinh, Kim tinh, Trái Đất, Hoả tinh, Mộc tinh, Thổ tinh, Thiên Vương tinh, Hải Vương tinh. - Trái Đất là một hành tinh trong Hệ Mặt Trời. Khoảng cách trung bình từ Trái Đất đến Mặt Trời là triệu km. Khoảng cách đó cùng với sự tự quay làm cho Trái Đất nhận được lượng nhiệt và ánh sáng phù hợp để sự sống có thể phát sinh, phát triển. Trái Đất vừa tự quay quanh trục, vừa chuyển động tịnh tiến xung quanh Mặt 2 Hãy trình bày các hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái giải - Sự luân phiên ngày đêm do khối cầu và vận động tự quay của Trái Đất, nên mọi nơi trên bề mặt Trái Đất đều lần lượt ở trước Mặt Trời rồi lại khuất sau Mặt Trời, gây nên hiện tượng luân phiên ngày - Giờ trên Trái Đất và đường chuyển ngày quốc tế. + Giờ địa phương giờ mặt trời Trái Đất có hình khối cầu và tự quay quanh trục từ tây sang đông nên cùng một thời điểm, người đứng ở các kinh tuyến khác nhau sẽ nhìn thấy Mặt Trời ở các độ cao khác nhau, do đó các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác nhau, đó là giờ địa phương hay giờ mặt trời. + Giờ múi Trái Đất được chia làm 24 múi giờ, mỗi múi giờ rộng 15o kinh tuvến. Giờ múi được lấy theo kinh tuyến đi qua giữa múi đó. Giờ múi số 0 được lấy làm giờ quốc tế hay giờ GMT. Việt Nam thuộc múi giờ số 7. + Đường chuyển ngày quốc tế theo cách tính giờ múi, trên Trái Đất lúc nào cũng có một múi giờ mà ở đó có hai ngày lịch khác nhau, do vậy một kinh l tuyến được lấy làm mốc để đổi ngày. Kinh tuyến 180o qua giữa múi giờ số 12 ở Thái Bình Dương được chọn làm đường chuyển ngày quốc Sự lệch hướng chuyển đông của các vật thể khi Trái Đất tự quay quanh liên tục„ mọi địa điểm thuộc ở các vĩ độ khác nhau ở bề mặt Trái Đất trừ hai cực đều có vận tốc dài khác nhau và hướng chuyển động từ tây sang đông. Do vậy, các vật thể chuyển động trên bề mặt Trai Đất sẽ bị lệch hướng so với hướng ban đầu vì phải giữ nguyên chuyển động thẳng hướng theo quán tính. Lực làm lệch hướng đó được gọi là lực Côriôlit. Ở bán cầu Bắc, vật chuyển động bị lệch về bên phải theo hướng chuyển động, ở bán cầu Nam bị lệch về bên 3 Căn cứ vào bản đổ các múi giờ, hãy tính giờ và ngày ở Việt Nam, biết rằng ở thời điểm đó, giờ GMT đang là 24 giờ ngày 31 - 12 - giải -Tại GreenWich là GMT 0 -Việt Nam nằm ở múi giờ số 7 GMT+7- Công thức Tm = To + m => Tvn = 24h 0h + 7Qua 24 sẽ tăng thêm 1 ngày nên Việt Nam vào thời điểm đó là 7 giờ ngày 1 - 1 năm 2021. => - Tất cả bài đăng chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu có thắc mắc hay có tài liệu hay liên quan đến Địa Lý thì comment cho cả nhà cùng tham khảo nhé.... CHƯƠNG II VŨ TRỤ. CÁC CHUYỂN ĐỘNG CHÍNH CỦA TRÁI ĐẤT VÀ CÁC HỆ QUẢ CỦA CHÚNG Bài 5 VŨ TRỤ, HỆ MẶT TRỜI VÀ TRÁI ĐÁT Câu hỏi và bài tập Hãy tóm tất học thuyết Bic Bang về sự hình thành Vũ Trụ? Trả lòi Học thuyết Bic Bang cho rằng Vũ trụ được hình thành cách đây chừng 15 tỷ trụ được khởi đầu từ một “Vụ nổ lớn”, Vụ nổ lớn từ một nguyên tử nguyên thủy. Nguyên tử này chứa vật chất bị nén ép trong một không gian vô cùng nhở bé. nhưng cực kì đậm đặc và có nhiệt độ rất cao. Do trạng thái không ổn định này. vụ nổ đã làm tung ra trong không gian những đám bụi khí khổng lồ. Mãi rất lâu về sau, các đám bụi khí này tụ tập dưới tác động của lực hấp dẫn, dần dần hình thành các ngôi sao, các thiên hà của vũ trụ. Căn cứ vào bảng số liệu SGK trang27, nhận xét những đặc điểm của hai nhóm hành tinh nhóm hành tinh kiểu trải đất và nhóm hành tinh kiểu mộc tinh Nhóm hành tinh Hành tinh Khoảng cách TB dền Mặt trời Bán kính xích đạo so với BK TĐất Khối lượng so với TĐắt Thời gian tự quay 1 vòng quanh trục Thời gian chuyển động quanh mặt trời só vệ tinh Kiểu Thuỷ tinh 59,2 0,38 0,052 58 ngày 88,00 ngày 0 Trái đất Kim tinh 108,0 095 0,82 243,2 ngày 224,70 ngày 0 Trái đất, >149,5 1,00 1,00 23h56’ 365,25 ngày 1 Hoà tinh. 214,0 0,53 0,11 24h37’ 686,98 ngày 2 Kiểu Mộc tinh 776 11,19 318 8h50’ ngày 16 Mộc tinh Thổ tinh 1420 9,47 95 10h40' ngày 19 Thiên Vương 2859 3,90 15 17h15’ ngày 15 Hài Vương 4484 3,90 17 15h08’ ngày 6 Diêm Vuơng 5886 0,45 6,4ngày 90700,0 ngày 1 Trả lơi Nhận xét những đặc điểm của hai nhóm hành tinh nhóm hành tinh kiểu trái đất và nhóm hành tinh kiểu mộc tinh Nhóm hành tinh Hành tinh Khoảng cách TB đến Mặt trời Bán kính xích đạo so với BK TĐất Khối lượng so với TĐất Thời gian tự quay 1 vòng quanh trục Thời gian chuyển động quanh mặt trời Số vệ tinh Kiều Trái đất Thuỷ tinh Kim tinh Trái đất Hoả tinh. Gần Mặt trời Nhỏ Nhỏ hơn Trái đất Từ chậm đển nhanh Chu kì ngắn ít Kiểu Mộc tinh Mộc tinh Thỗ tinh ThiênVương Hải Vương Xa Mặt trời Rất lớn Rất lớn so với Trái đất Đều rát nhanh so với Trái đất Chu kì quá dài so với Trái đất Nhiều DiêmVuơng Rất xa Mặt trời Nhỏ Chậm Chu ki quá dài ít Trình bày các chuyển động chính của trái đẩt? Trả lòi Chuyên động tự quay quanh trục Trái đất quay quanh một trục, trục này nghiêng, tạo nên một góc 66° 33’ với mặt phang quỹ đạo. Hướng quay quanh trục từ Tây —> Đông. Chu kì quay một vòng 24h. Tốc độ quay lớn nhất ở xích đạo, trung bình 464m/s, càng về hai cực tốc độ càng giảm dần, tại hai cực tốc độ bằng 0 không di chuyển vị trí. Chuyển động xung quanh mặt trời. Trái đất chuyển động tịnh tiến xung quanh mặt trời trên quỹ đạo hình clip. Hướng chuyển động từ Tây —> Đông. Chu kì quay một vòng 365 ngày 1/4 nên cứ 4 năm thì có một năm nhuận 366 ngày. Trái đất gần mặt trời nhất vào ngày 3/1 điểm cận nhật. Khi ở gần mặt trời nhất, lực hút của mặt trời lớn nhất nên tốc độ đạt 30,3 km/s Trái đất xa mặt trời nhất vào ngày 5/7 điểm viễn nhật. Khi ở xa mặt trời nhất, lực hút của mặt trời nhỏ nhất nên tốc độ đạt 29,3 km/s Tốc độ chuyển động trung bình của trái đất quanh mặt trời là 29,8km/s. Khi chuyển động trên quỹ đạo, trục trái đất luôn nghiêng so với mặt phẳng quỹ đạo một góc 66° 33’ và không đổi phương. Chuyển động tự quay của trái đất sinh ra những hệ quả địa lí nào? Hãy trình bày những hệ quả đó. Trả lòi Chuyển động tự quay của trái đất sinh ra những hệ quà địa lí Sự luân phiên ngày - đêm. Giờ trên Trái đất và đường chuyển ngày quốc tế. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể. Trình bày các hệ quả vận động tự quay cùa trái đất Sự luân phiên ngày - đêm Do trái đất hình khối cầu, vận động quay quanh trục sẽ tạo cho + Nơi nhận tia nắng mặt trời là ban ngày. + Nơi khuất trong tối là ban đêm, + Hiện tượng luân phiên ngày và đêm. Giờ trên Trái đất và đường chuyển ngày quốc tế Giờ địa phương Trái đất quay quanh trục theo hướng Tây sang Đông nên mỗi nơi nhận lượng ánh sáng mặt trời khác nhau tạo ra giờ địa phương giờ mặt trời. Giờ quốc tế Giờ GMT giờ theo quy ước quốc tế + Chia Trái đất làm 24 múi giờ mỗi múi = 15° kinh. + Chọn múi giờ số 0 làm múi giờ gốc đi qua đài thiên văn Grym uyt Luân Đôn. + Phía Đông múi giờ gốc là múi số 1 lần lượt đến múi 23. + Chọn kinh tuyến 180° đi qua múi giờ số 12 ở Thái Bình Dương làm kinh tuyến đổi ngày đường chuyển ngày quốc tế. + Nếu đi từ phía T —» Đ qua kinh tuyến 180° thì lùi lại 1 ngày lịch. + Nếu đi từ phía Đ -> T qua kinh tuyến 180° thì tăng thêm 1 ngày lịch. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể Khi trái đất tự quay, các vật thể chuyển động trên bề mặt đất sẽ bị lệch hướng so với hướng ban đầu, lực làm lệch hướng gọi là lực Côriôlíc. + BBC lệch hướng bên phải so với hướng ban đầu. + NBC lệch hướng bên trái so với hướng ban đầu. Lực Côriôlíc tác động đến hướng chuyển động của các khối không khí, các dòng biển, dòng chảy của sông, đường đạn bay. Dựa vào bản đồ thế giới, tính xem giờ ở Luân Đôn, Matxcơva,Tôkiô, Nìudêli, Bắc kinh khỉ ở Hà Nội lúc 12h trưa ngày 1/1/2006? Trả lòi Hà Nội ở múi giờ số 7 nên khi ở Hà Nội lúc 12h trưa ngày 1/1/2006 thì + Luân Đôn múi giờ số 0 là 12h - 7 = 5h ngày 1/1/2006. + Matxcorva múi giờ số 2 là 12h - 5 = 7h ngày 1/1/2006. + Tôkiô múi giờ số 9 là 12h + 2 = 14h ngày 1/1/2006. + Niudêli múi giờ số 5 là 12h — 2 = lOh ngày 1/1/2006. Một trận bóng đá ở nước Anh được tổ chức vào 20h ngày 15/4/2006. Ở thành phố Hồ Chí Minh và Washington Oa sinh tơn sẽ được xem truyền hình trực tiếp vào lúc mấy giờ? Trả lời Vì nước Anh ở múi giờ số 0, Thành phố Hồ Chí Minh ở múi giờ số 7, Oasinhtơn ở múi giờ số 19 nên Khi ở Anh lúc 20h ngày 15/4/ 2006 thì ở Thành phố Hồ Chí Minh sẽ là 20h + 7 = 27h ngày 15/4/ 2006 tức là lúc 3h ngày 16/4/ 2006. Khi ở Anh lúc 20h ngày 15/4/ 2006 thì ở Oasinhton sẽ là 20h + 19 = 39h ngày 15/4/ 2006 tức là lúc 15h ngày 16/4/ 2006. Nhưng vì đi qua đường đổi ngày quốc tế nằm ở múi giờ số 12 theo hướng từ Tây sang Đông nên phải lùi một ngày lịch. Do vậy lúc đó Oasinhtơn sẽ là 15h ngày 15/4/ 2006. Thế nào là chuyển động biểu kiến hằng năm của mặt trời? Trả lòi Chuyển động biểu kiến hằng năm của mặt trời là Mặt trời không di chuyển, mà do trái đất chuyển động chung quanh mặt trời nên ta có ảo giác như mặt trời chuyển động. Sự chuyển động không có thực đó của mặt trời được gọi là sự chuyển động biểu kiến hằng năm của mặt trời. Mặt trời ở đúng đỉnh đầu lúc 12 giờ trưa được gọi là mặt trời lên thiên đỉnh. Mặt trời lên thiên đỉnh hằng năm trong vùng nội tuyến, lần lược từ chí tuyến Bắc đến chí tuyến Nam 23° 27' B—> 23° 27' N . Tại sao sự chuyển động của trái đất quanh mặt trời lại tạo nên các mùa trong năm? Trả lòi Các mùa trong năm Khi chuyển động quanh mặt trời do trục trái đất nghiêng so với mặt phẳng quĩ đạo nên làm cho thời gian chiếu sáng và thu nhận lượng bức xạ mặt trời ở mỗi bán cầu thay đổi trong năm, tạo nên những đặc điểm riêng về thời tiết, khí hậu trong từng thời kì của năm - đó là các mùa. Một năm có 4 mùa xuân, hạ, thu,đông. BBC ở các miền ôn đới, có 4 ngày khởi đầu cho 4 mùa + Xuân phân 21/3 mặt trời ± xích đạo. + Hạ chí 22/6 mặt trời ± chí tuyến Bắc. + Thu phân 23/9 mặt trời ± xích đạo. + Đông chí 22/12 mặt trời ± chí tuyến Nam. NBC 4 mùa ngược với BBC. Giải thích vì sao có ngày đêm dài ngắn theo mùa? Trả lòi Khi chuyển động, do trục trái đất nghiêng nên tuỳ vị trí của trái đất trên quĩ đạo mà ngày đêm dài ngắn theo mùa + Từ 21/3 - 23/6 bán cầu Bắc ngã về phía mặt trời nên bán cầu này có góc chiếu sáng lớn, diện tích được chiếu sáng lớn hon diện tích khuất trong tối. Đó là mùa xuân và mùa hạ ở Bán cầu Bắc, có ngày dài hon đêm. ơ bán cầu Nam thì ngược lại. + Từ 23/9 - 21/3 bán cầu Nam ngã về phía mặt trời nên bán cầu này có góc chiếu sáng lớn, diện tích được chiếu sáng lớn hon diện tích khuất trong tối. Đó là mùa xuân và mùa hạ ở Nam bán cầu, ngày dài hon đêm. 0 bán cầu Bắc thì ngược lại. + Riêng hai ngày 21/3, 23/9 do mặt trời chiếu thẳng góc với xích đạo nên mọi nơi ngày bằng đêm =12h. Nhận xét chung + ở xích đạo quanh năm ngày = đêm. + Càng xa xích đạo, thời gian ngày và đêm chênh lệch nhau. + Tại vòng cực-> cực ngày, đêm = 24 giờ. + Ở cực 6 tháng ngày, 6 tháng đêm. Tính góc nhập xạ góc tới vào các ngày 21/3, 23/9, 22/6, 22/12 của các địa phương sau Hà nội 21° or B. - Đà Lạt 110 57’ B Huế 16° 26’ B. - TP Hồ Chí Minh 10° 40 B Trả lời Áp dụng công thức ho = 90° - p + a cp Vĩ độ; a góc nghiêng của tia sáng mặt trời với mặt phẳng xích đạo. Ngày 21/3, 23/9 có a = 0 Mặt trời ± xích đạo. Ngày 22/6 ở BBC có ho = 90° - p + 23°27’ Ngày 22/12 ở BBC có ho = 90° - ọ - 23°27’ Do vậy vào ngày 21/3, 23/9 góc nhập xạ của các địa phương là + Hà nội 68°59’. + Đà Lạt 78°03’. + Huế 73°34’. + TP Hồ Chí Minh 79°20’. Vào ngày 22/6 góc nhập xạ của các địa phương là + Hà nội 87°34’. + Đà Lạt 78°30’. + Huế 82°59’. + TP Ho Chí Minh 77°13’. Vào ngày 22/12 góc nhập xạ của các địa phương là + Hà nội 45°32\ + Đà Lạt 54°36’. + Huế 50°07’. + TP Ho Chí Minh 55°53’. I. Khái quát về Vũ Trụ, Hệ Mặt Trời, Trái Đất trong Hệ Mặt Trời 1. Vũ Trụ Là khoảng không gian vô tận chứa các thiên hà. 2. Thiên hà Là một tập hợp các thiên thể, khí, bụi và bức xạ điện từ. Thiên hà chứa Mặt Trời và các hành tinh của nó được gọi là Dải Ngân Hà. Hinh Vị trí Mặt Trời trong Dải Ngân Hà 3. Hệ Mặt Trời – Hệ Mặt Trời hình thành cách đây khoảng 4,5 đến 5 tỉ năm, từ một đám mây khí và bụi khổng lồ. Gồm Mặt Trời ở giữa, các thiên thể quay xung quanh và các đám bụi khí. – Có 8 hành tinh Thủy, Kim, Trái Đất, Hỏa, Mộc, Thổ, Thiên Vương, Hải Vương. – Các hành tinh chuyển động quanh Mặt Trời và quanh trục ngược chiều kim đồng hồ trừ sao Kim và Thiên Vương. Hinh Các hành tinh trong Hệ Mặt Trời và quỹ đạo chuyển động của chúng 4. Trái Đất trong Hệ Mặt Trời – Nằm ở vị trí thứ 3 theo thứ tự xa dần Mặt Trời .Khoảng cách trung bình đến Mặt Trời là 149,6 triệu km2, cùng với sự tự quay giúp Trái Đất nhận được lượng nhiệt và ánh sáng phù hợp cho sự sống. – Trái Đất vừa tự quay, vừa chuyển động tịnh tiến xung quanh Mặt Trời, tạo ra nhiều hệ quả địa lí quan trọng. II. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất Chuyển động tự quay quanh trục. Trái Đất quay quanh một trục tưởng tượng nghiêng với mặt phẳng quỹ đạo chuyển động của Trái Đất xung quanh Mặt Trời một góc 66o33’ và chuyển động từ tây sang đông. Thời gian Trái Đất tự quay một vòng quanh trục là một ngày đêm 24 giờ. 1. Sự luân phiên ngày, đêm Hình khối cầu của Trái Đất luôn được Mặt Trời chiếu sáng một nửa, còn một nửa không được chiếu sáng, vì thế đã sinh ra ngày và đêm. Tuy nhiên, do Trái Đất tự quay quanh trục, nên mọi nơi ở bề mặt Trái Đất đều lần lượt được Mặt Trời chiếu sáng rồi lại chìm trong bóng tối, gây nên hiện tượng luân phiên ngày và đêm trên Trái Đất. 2. Giờ trên Trái Đất và đường chuyển ngày quốc tế – Giờ địa phương giờ Mặt Trời Trái Đất hình cầu và tự quay quanh trục từ tây sang đông, người đứng ở các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác nhau. – Giờ quốc tế GMT Do giờ địa phương không thuận tiện trong đời sống người ta chia ra làm 24 múi giờ, mỗi múi giờ rộng 15 độ kinh tuyến. Các địa phương trong cùng một múi thì sẽ thống nhất một giờ. Giờ múi số 0 được lấy làm giờ quốc tế GMT, Việt Nam thuộc múi số 7. Ví dụ Trung Quốc 1 múi giờ, LB Nga 10 múi, Canada 6 múi…. – Đường chuyển ngày quốc tế Do giờ múi thì lúc nào trên Trái Đất lúc nào cũng có một múi giờ mà ở đó có hai ngày lịch khác nhau, vì vậy phải chọn một kinh tuyến làm mốc để đổi ngày. Người ta lấy kinh tuyến 180o qua giữa múi giờ thứ 12 qua biển Thái Bình Dương làm đường chuyển ngày quốc tế. + Nếu đi từ phía tây sang phía đông qua kt 180o thì lùi lại một ngày lịch. + Nếu đi từ phía đông sang phía tây qua kt 180o thì tăng lên một ngày lịch. Hinh Các múi giờ trên Trái Đất 3. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể – Do Trái Đất tự quay quanh trục các địa điểm thuộc các thuộc các vĩ độ khác nhau đều có vận tốc dài khác nhau và hướng chuyển động từ tây sanng đông. Vì thế các vật thể chuyển động trên bề mặt Trái Đất sẽ bị lệch hướng so với hướng ban đầu, lực làm lệch hướng đó gọi là lực Côriolit. – Biểu hiện + Nửa cầu Bắc lệch về bên phải. + Nửa cầu Nam lệch về bên trái. – Tác động đến sự chuyển động của khối khí, dòng biển, dòng sông, đường đạn bay trên bề mặt Trái Đất… Hinh Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể trên bề mặt Trái Đất TRẢ LỜI CÂU HỎI LIÊN QUAN ? trang 19 SGK Địa lý 10 Quan sát hình trang 19 SGK Địa lý 10, nhận xét hình dạng quỹ đạo và hướng chuyển động của các hành tinh. Quỹ đạo chuyển động của các hành tinh là hình elip và đều chuyển động ngược chiều quay của kim đồng hồ. ? trang 21 SGK Địa lý 10 Vũ Trụ là gì? Hệ Mặt Trời là gì? Em có hiểu biết gì về Trái Đất trong Hệ Mặt Trời? – Vũ trụ là khoảng không vô tận chứa các thiên hà. Mỗi thiên hà là một tập hợp của rất nhiều thiên thể như các ngôi sao, hành tinh , vệ tinh.. cùng với khí hậu, bụi và bức xạ điện từ. Thiên hà chứa Mặt Trời và các hành tinh của nó trong đó có Trái Đất được gọi là Dải Ngân Hà. – Hệ Mặt Trời là một tập hợp các thiên thể nằm trong Dải Ngân Hà, gồm có Mặt Trời ở trung tâm cùng các thiên thể chuyển động xung quanh đó là các hành tinh, vệ tinh, sao chổi ,thiên thạch và các đám bụi khí. Hệ Mặt Trời có 8 hành tinh Thủy Tinh, Kinh Tinh, Trái Đât, Hỏa Tinh, Mộc Tinh, Thổ Tinh, Thiên Vương Tinh, Hải Vương Tinh. – Trái Đất là một hành tinh trong hệ Mặt Trời, vừa tự quay, vừa chuyển động tịnh tiến xung quanh Mặt Trời. Trái Đất cách Mặt Trời 149,6 triệu km. Khoảng cách đó cùng với sự tự quay làm cho Trái Đất nhận được lượng nhiệt và ánh sáng phù hợp để sự sống có thể phát sinh và phát triển. ? trang 21 SGK Địa lý 10 Hãy trình bày các hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất? – Sự luân phiên ngày đêm do Trái Đất có hình cầu và tự quay quanh trục, nên mọi nơi trên bề mặt Trái Đất đều lần lượt được Mặt Trời chiếu sáng rồi lại chìm vào bóng tối, gây lên hiện tượng luân phiên ngày đêm. – Giờ trên Trái Đất và đường chuyển ngày quốc tế + Trái Đất có hình cầu và tự quay quanh trục từ tây sang đông, nên ở cùng một thời điểm, người đứng ở các kinh tuyến khác nhau sẽ nhìn thấy Mặt Trời ở các độ cao khác nhau, do đó các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau, đó là giờ địa phương hay giờ Mặt Trời. + Giờ múi Người ta chia bề mặt Trái Đất làm 12 múi giờ, mỗi múi giờ rộng 15 độ kinh tuyến. Các địa phương nằm trong một múi giờ thống nhât một giờ, đó là giờ múi. Giờ ở múi số 0 lấy giwof quốc tế hay giờ GMT. Việt Nam thuộc múi giờ số 7. + Theo cách tính múi giờ, trên Trái Đất lúc nào cũng có một múi giờ mà ở đó có hai ngày lịch khác nhau, vì vậy phải chọn một kinh tuyến làm mốc để đổi ngày. Người ta quy định lấy kinh tuyến 180 độ qua giữa múi giờ số 12 ở Thái Bình Dương làm đường đổi ngày quốc tế. Nếu đi từ phía tây sang phía đông qua kinh tuyến 180 độ thì lùi lại một ngày, còn đi từ phía đông sang tây qua kinh tuyến 180 độ thì tăng thêm một ngày lịch. – Sự lệch hướng chyển động của các vật thể khi Trái Đất quay quanh trục, mọi điểm thuộc các vĩ độ khác nhau ở bề mặt Trái Đất trừ hai cực đều có vận tốc dài khác nhau và hướng chuyển động từ tây sang đông. Do vậy, các vật thể chuyển động trên bề mặt Trái Đất sẽ bị lệch hướng so với hướng ban đầu vì phải giữ nguyên chuyển động thẳng hướng theo quán tính. Lực làm lệch hướng đó gọi là lực Côriôit. Ở bán cầu Bắc, vật chuyển động bị lệch về bên phải, ở bán cầu Nam bị lệch về phía bên trái hướng chuyển động. ? trang 21 SGK Địa lý 10 Căn cứ vào bản đồ các múi giờ, hãy tính giờ và ngày ở Vệt Nam, biết rằng ở thời điểm đó, giờ GMT đang là 24 giờ ngày 31- 12? Giờ GMT là 24h00 Việt Nam ở múi giờ số 7, bên phải múi giờ GMT → 24 + 7 = 31h. Tức là 7h00 ngày 1/1 năm sau. 1. Khái quát về vũ trụ. Hệ Mặt Trời. Trái Đất trong hệ Mặt Trờia. Vũ Trụ - Vũ trụ là khoảng không gian vô tận chứa các thiên Mỗi thiên hà là một tập hợp rất nhiều thiên thể ngôi sao, hành tinh, vệ tinh,... cùng với khí, bụi và bức xạ điện Thiên hà chứa Mặt Trời và các hành tinh của nó có Trái Đất có tên là Dải Ngân Ngân Hệ Mặt Trời- Hệ Mặt Trời là một tập hợp các thiên thể nằm trong Dải Ngân Hệ Mặt Trời gồm Mặt Trời ở trung tâm, các thiên thể chuyển động xung quanh và các đám bụi Hệ Mặt Trời có tám hành tinh là Thủy tinh, Kim tinh, Trái Đất, Hỏa tinh, Mộc tinh, Thổ tinh, Thiên Vương tinh và Hải Vương Mặt trí các hành tinh trong hệ Mặt Trái Đất trong hệ Mặt Trời - Trái Đất là một hành tinh trong Hệ Mặt Khoảng cách trung bình từ Trái Đất đến Mặt Trời là triệu km.⇒ Khoảng cách đó cùng với sự tự quay làm cho Trái Đất nhận được lượng nhiệt và ánh sáng phù hợp để sự sống có thể phát sinh và phát Trái Đất vừa tự quay quanh trục, vừa chuyến động tịnh tiến xung quanh Mặt Trời => Những hệ quả địa Đất vừa tự quay quanh trục vừa quay quanh Mặt Trời.9965632. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đấta. Sự luân phiên ngày đêm- Nguyên nhân Trái Đất có hình cầu và tự quay quanh Hệ quả Mọi nơi trên bề mặt Trái Đất đều lần lượt được Mặt Trời chiếu sáng rồi lại chìm vào bóng tối.⇒ Hiện tượng luân phiên ngày và Giờ trên Trái Đất và đường chuyển ngày quốc tế- Giờ địa phương + Ở cùng 1 thời điểm, người đứng ở các kinh tuyến khác nhau sẽ nhìn thấy Mặt Trời ở các độ cao khác nhau. + Các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác nhau.⇒ Không thuận tiện trong đời sống xã Giờ khu vực + 24 múi giờ, mỗi múi giờ rộng 15 độ kinh tuyến. + Các địa phương nằm trong cùng 1 múi sẽ thống nhất 1 giờ => giờ múi. + Giờ quốc tế múi số 0. + Việt Nam múi giờ số 7. + Đường chuyển ngày quốc tế Kinh tuyến 180o. Đi từ T → Đ qua kinh tuyến 180o thì lùi lại 1 ngày lịch. Đi từ T → Đ qua kinh tuyến 180o thì tăng thêm 1 ngày lịch.Các múi giờ.6659259184c. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể- Nguyên nhân Do ảnh hưởng của lực Hệ quả + Bán cấu Bắc Lệch hướng bên phải so với nơi xuất phát. + Bán cầu Nam Lệch hướng bên trái so với nơi xuất phát. + Lực Côriôlit tác động mạnh tới hướng chuyển động của các khối khí, dòng biển, đường đạn...Lực Cô-ri-ô-lít tác động đến các loại gió trên Trái Vũ trụ là không gian vô tận. Trong vũ trụ bao la có vô số Thiên Hà. Thiên Hà chứa hệ Mặt Trời gọi là dải Ngân Trái Đất là một trong tám hành tinh chuyển động xung quanh Mặt Trời. Trái Đất có hình cầu và hơi dẹt ở hai Trái Đất không ngừng quanh quanh trục tưởng tượng. Trong quá trình tự quay, Trái Đất luôn nghiêng so với mặt phẳng quỹ đạo một góc 66o 33'. Do sự chuyển động tự quay quanh trục theo hướng từ tây sang đông nên ở khắp mọi nơi trên Trái Đất đều lần lượt có ngày và đêm luân phiên nhau và tạo ra các múi giờ khác nhau. Lực làm lệch hướng các vật thể chuyển động trên bề mặt Trái Đất gọi là lực Cô-ri-ô-rít.

bài 5 vũ trụ hệ mặt trời và trái đất